[…]Tra i drammi che aveva dovuto vivere Nanda Pivano c’erano stati l’arresto per avere tradotto “Addio alle armi” di Hemingway, giudicato troppo pacifista e lesivo dell’onore dell’esercito italiano; e la prigione, quando si scoprì il trucco inventato da Pavese per aggirare la censura fascista, consistente in una semplice ma efficace “s” puntata, che trasformò – per i clerico-fascisti di allora – l’Antologia di Spoon River in una potabile “Antologia di S. River”.
Ironia a parte, arresto è arresto e galera è galera, comunque e sempre. Figurarsi in quegli anni bui. Ancora più osceni – arresto e galera – se a subirli è una ragazza di ottima famiglia e ben istruita, con laurea in lettere (tesi sul Moby Dick di Melville) e laurea in filosofia (tesi sull’esistenzialismo, relatore Nicola Abbagnano). “Divenne superproibita l’Antologia di Spoon River in Italia”, ricordò anni dopo Pivano: “Parlava della pace, contro la guerra, contro il capitalismo, contro in generale tutta la carica del convenzionalismo. Era tutto quello che il governo non ci permetteva di pensare… e mi hanno messo in prigione e sono molto contenta di esserci andata”.
E pensare che tutto era nato per sfida, o per scherzo, quando la giovane Nanda chiese al proprio mentore Pavese di spiegarle la differenza tra letteratura inglese e letteratura americana. E per tutta risposta Cesare le mise in mano quel librino di Edgar Lee Masters. Che Nanda aprì a caso, a metà, restando folgorata dai versi: “Mentre la baciavo con l’anima sulle labbra / l’anima d’improvviso mi fuggì”. “Chissà perché questi versi mi mozzarono il fiato”, commentò anni dopo la traduttrice, aggiungendo: “E’ così difficile spiegare le reazioni degli adolescenti…”.
Quella di parlare agli e degli adolescenti, in fondo, è stata la vera vocazione di Fernanda Pivano, dai tempi della galera fascista a quelli della militanza radicale negli anni Settanta, fino alla splendida vecchiaia nel nuovo millennio. E come adolescenti fragili e geniali – adolescenti cresciuti male e in fretta – trattò sempre i “suoi” poeti, dopo che nel 1947, al Gritti di Venezia, Hemingway la redarguì con un “Daughter, questa non me la dovevi fare!”, quando la scoprì completamente astemia.[…] | Winning entries could not be determined in this language pair.There was 1 entry submitted in this pair during the submission phase. Not enough entries were submitted for this pair to advance to the finals round, and it was therefore not possible to determine a winner.
Competition in this pair is now closed. |
Fost id-drammi li kellha tgħaddi minnhom Nanda Pivano kien hemm l-arrest talli ttraduċiet “Addiju għall-Armi” ta’ Hemingway, meqjus paċifist wisq u ta’ ħsara għall-armata Taljana; u l-priġunerija, meta skopriet il-manuvra ivventata minn Pavese biex jevita ċ-ċensura faxxista, li kienet tikkonsisti f’sempliċi, iżda effettiva, “S.”, li biddlet – għall-kleru-faxxist ta’ dak iż-żmien – l-Antoloġija ta’ Spoon River fl-aktar aċċcetabbli “Antoloġija ta’ S. River”. Inħallu l-ironija apparti, arrest huwa arrest u ħabs huwa ħabs, dejjem u kullumkien. Aħseb u ara f’dawk iż-żmienijiet koroh. U iktar oxxeni – arrest u ħabs – jekk tbatihom kellha tkun tfajla edukata u ta’ familja tajba, gradwata fil-letteratura (teżi fuq Moby Dick ta’ Melville) u fil-filosofija (teżi fq l-eżistenzialiżmu, taħt is-superviżjoni ta’ Nicola Abbagnano). L-Antoloġija ta’ Spoon River ġiet ipprojbita għal kollox fl-Italia”, fakkret snin wara Pivano. “Kienet tittratta l-paċi, kontra l-gwerra, kontra l-kapitaliżmu, u ġeneralment kull ma kellu x’jaqsam mal-konvenzionaliżmu. Kien dak kollu li l-gvern ma kienx iħallina naħsbu.... u xeħtuni l-ħabs u ninsab kuntenta ħafna li kont mort il-ħabs”. U meta taħseb li kollox beda bi sfida, jew bħala ċajta, meta ż-żagħżugħa Nanda talbet lil Pavese jispjegalha d-differenza bejn il-letteratura Ingliża u dik Amerikana. U bħala risposto Cesare ta f‘idejha dak il-librett ta’ Edgar Lee Masters. Nanda fethitu bl-addoċċ u f’nofsu baqgħet milquta bil-versi: “Waqt li bistha b’ruħi kollha fuq xuftejha/ruħi ħarġet f’daqqa” “Min jaf għaliex dawn il-versi qatgħuli nifsi” qalet it-traduttrici snin war, u żiedet: “Huwa diffiċli ħafna tispjega ir-reazzjonijiet tal-addolexxenti”. Il vera vokazzjoni ta’ Ferdinanda Pivano, wara kollox, kienet li titkellem ma u dwar l-addolexxenti, miż-żminijiet tal habs faxxist sa dawk tal-militanza radicali tas-snin sebgħin, u sax-xjuħija sbejħa tagħha fil-millenju l-ġdid. U bħala adolexxenti fraġli u brillanti – adolexxenti li żviluppaw ħażin u malajr – dejjem qiset il-poeti “tagħha”, wara li fl-1947, fil-Palazzo Gritti ta’ Venezia Hemingway ċanfarha u qalilha “Binti, din ma missekx għamiltlhieli” meta skopra li ma kinetx tixrob alkoħol. | Entry #36263 — Discuss 0 — Variant: Not specifiednone
|